පුරාණ උතුරු ජර්මානු සංස්කෘතියේ නෝර්ස් පුරාවෘත්ත (Norse Mythology) ලෙස හදුන්වන රසවත් කථා සහ විශ්වාසයන් වලින් පිරි ජනප්‍රවාද පද්ධතියකි. පැරණි නෝර්ස් ආගමෙන් ආරම්භ වූ මෙම සංකීර්ණ ජනප්‍රවාද පද්ධතිය, ස්කැන්ඩිනේවියාවේ ක්‍රිස්තියානිකරණයට පවා විරුද්ධ වෙමින් කාලයත් සමඟ වැළලී යාමේ පරීක්ෂණයෙන් ද බේරී නූතන යුගයේ ජනප්‍රවාදයට බලපෑම් කිරීමට සමත් වී ඇත.
විශ්වය පිළිබඳ ස්කැන්ඩිනේවියානුවන්ගේ විශ්වාසය වන්නේ පූජනීය වෘක්ෂය වූ Yggdrasil වටා භ්‍රමණය වන ලෝක නවයක් ඇති සංකීර්ණ සහ ආකර්ෂණීය විශ්වයකි. දෙවියන්, මිනිසුන්, යෝධයින් වැනි විවිධ ජීවින් සදහා මේ ලෝක නවය නිවහන සපයයි. නෝර්ස් පුරාවෘත්තය යනු දෙවිවරුන් සහ අනෙකුත් ජීවීන් අතර අන්තර්ක්‍රියා විස්තර කරන ජීවමාන කථා එකතුවකි.
නොර්ස් පුරාවෘත්තයට අනුව ලෝකය මැවීම ගැන විස්තර කරන කතාව සිත් ඇදගන්නා සුළුය. එහි විස්තර කරන ආකරයට ලෝකය සෑදී ඇත්තේ යමිර් නම් ප්‍රාථමිකයාගේ මාංශයෙනි. පළමු මිනිසුන් දෙදෙනා Ask සහ Embla විය. මේ ලෝකය ගැන පුරෝකථනය කර ඇත්තේ, දෙවිවරුන් සහ ඔවුන්ගේ සතුරන් අතර සිදුවන මහා සටනක් වන රැග්නාරොක් හි එහි ප්‍රතිඵලය මත ලෝකය ගිනිදැල්වලින් දැවී ගොස් නැවත ඉපදෙන බවයි.
නොර්ස් 17 වන සියවසේ සිට නෝර්ස් පුරාවෘත්තය විද්වතුන් අතර ශාස්ත්‍රීය විවාදයකට භාජනය වී ඇත. සංසන්දනාත්මක පුරාවෘත්ත සහ ඓතිහාසික වාග් විද්‍යව ඔස්සේ විද්වතුන් හඳුනාගෙන ඇත්තේ ප්‍රොටෝ-ඉන්දු-යුරෝපීය (Proto-Indo-European) පුරාවෘත්ත කථා දක්වා දිවෙන ජර්මානු පුරාවෘත්ත කථා වල මුලද්‍රව්‍ය මෙම ජනප්‍රවා‍දයේ ඇති බවය. නූතන යුගය තුළ, වයිකින්ග් පුනර්ජීවනය නිසා මෙම විෂය පිළිබඳ උනන්දුව නැවත අවදි කර ඇති අතර නෝර්ස් පුරාවෘත්ත කථා පිළිබඳ සදහන් වන තැන් Marvel, DC වැනි නූතන ජනප්‍රිය සංස්කෘතිය (Pop Culture) පුරා දක්නට ලැබේ.
මෙම පැරණි නෝර්ස් ග්‍රන්ථවලින් බහුතරයක් අයිස්ලන්තයේ නිර්මාණය කර ඇත. වාචික සම්ප්‍රදාය (Oral Tradition) ආරම්භ වූ අයිස්ලන්තයේ පූර්ව-ක්‍රිස්තියානි වැසියන් මෙම තොරතුරු එකතු කර අත්පිටපත්වල සටහන් කර ඇත. මෙය මූලික වශයෙන් 13 වන සියවසේදී සිදු විය. මෙම පාඨ අතර, 13 වන සියවසේදී නිර්නාමිකව සම්පාදනය කරන ලද පැරණි සම්ප්‍රදායික කවි එකතුවක් වූ Poetic Edda ප්‍රමුඛ වේ.
Sagas Corpus වැනි බොහෝ පරිපූරක පාඨ (Supplementary Texts) අමතර තොරතුරු සපයයි. පුරාණ නෝර්ස් භාෂාවෙන් වාර්තා වී ඇති කථා දහස් ගණනකින් Sagas Corpus සමන්විත වේ. අයිස්ලන්ත වැසියන්ගේ සාගාස් නමින් හැඳින්වෙන අයිස්ලන්ත පවුල් කතාවල සිට ඇටිලා (Attila) වැනි ඓතිහාසික චරිත ගැන සඳහන් කරන කාලය දක්වා මෙහි විස්තර ඇතුළත් වේ.
Rök සෙල්ලිපිය සහ Kvinneby මාලය වැනි වස්තූන් සහ ස්මාරක වල, ජර්මානු ජනයාගේ ස්වදේශීය හෝඩිය වන රූනික් හෝඩිය යොදා ගෙන ලියා ඇති පාඨ නොර්ස් පුරාවෘත්ත කථා වලින් පිරුණු චරිත සහ සිදුවීම් ගැන සඳහන් කරයි.
නොර්ස් විශ්වයේ, සියලු ජීවීන් විශ්වීය ගස වූ Yggdrasil ඔස්සේ කේන්ද්‍රගත වූ ලෝක නවයේ වාසය කරයි. දෙවිවරු ඇස්ගාර්ඩ්හි වාසය කරන අතර මනුෂ්‍ය වර්ගයා විශ්වයේ මධ්‍යයේ පිහිටි ප්‍රදේශයක් වන මිඩ්ගාර්ඩ් හි වාසය කරයි. දෙවිවරුන් සහ මනුෂ්‍යයන්ට අමතරව මෙම ලෝක නවයේ ජොට්නාර්, එල්ව්ස් සහ වාමන වැනි ජීවීන් වාසය කරයි.
නෝර්ස් පුරාවෘත්තය බොහෝ විට පවසන්නේ දෙවිවරුන් සහ වෙනත් ජීවීන් සිටින ලෝක සහ මනුෂ්‍යත්වය අතර සෘජුව සම්බන්ධ විය හැකි ගමනක් ගැනය. Yggdrasil ගසට ප්‍රධාන මූල තුනක් ඇත. මෙම මූලයන්ගෙන් එකක දෛවයට සම්බන්ධ කාන්තා ජීවීන් වන නෝන්ස් ජීවත් වේ.
මරණින් මතු ජීවිතය නොර්ස් පුරාවෘත්ත කථා වල ඇති සංකීර්ණ ප්‍රශ්නයකි.
මළවුන්ට නිරයේ අඳුරු රාජධානියට යා හැකිය. සටනේදී මිය යන වීරයින්ව Valkyries විසින් Odin ගේ සටන් ශාලාව වන Valhalla වෙත රැගෙන යයි. එසේත් නැති නම් ෆ්‍රේයා දේවතාවිය විසින් ඇගේ Fólkvangr ක්ෂේත්‍රයේ ජීවත් වීමට මළවුන් ගෙන යෑම ද සිදු විය හැකිය.
නෝර්ස් පුරාවෘත්තය තුළ කාලය රේඛීය සහ චක්‍රීය යන ආකාර දෙකෙන්ම නිරූපණය වේ. සමහර විද්වතුන් තර්ක කරන්නේ නෝර්ස් පුරාවෘත්තයේ මුල් කථා වල කාලය චක්‍රීය ආකෘතියක් වූ බවය. ලෝකය මැවීම පිළිබඳ විවිධ ආකාරයේ විශ්ව විද්‍යාත්මක කතා වල ආකෘති අයිස්ලන්ත මූලාශ්‍රවල දක්නට ලැබේ. සමහර පාඨ බොහෝ විට රැග්නාරොක් නම් වූ අනාගත විනාශයක් සහ ලෝකයේ නැවත ඉපදීමක් ගැන සඳහන් කරයි. රග්නරොක්ගේ ව්‍යසනයෙන් පසු, නව සහ හරිත දේශය නැවත ජනාකීර්ණ වන බව එම පාඨ වල පුරෝකථනය කර ඇත.
නෝර්ස් පුරාවෘත්ත කථා වල ගැඹුරින් සොයා බලන විට, අපට ඉතා සංකීර්ණ, අඳුරු සහ වඩා අද්භූත රාජධානියක තොරතුරු සොයා ගත හැකිය. දේව සභාව සහ සංකීර්ණ විශ්ව විද්‍යාව සඳහා ප්‍රසිද්ධ මෙම පුරාණ විශ්වාස පද්ධතිය තුළ වෙනත් කතාවක් ද සැගවී ඇත. අපගේ බියකරු සිහින වල සිටින ජීවින් සහ ලෝක නවයේ කොනක සැඟවී සිටින ජීවීන් අපට හමුවන්නේ මේ ක්ෂේත්‍රය තුළ ය. ඒවා සංකීර්ණ සහ බහුවිධ වන අතර නොර්ස් පුරාවෘත්තයේ අනිවාර්ය අංගයකි.
මේ ජීවීන් පුරාණ උතුරු ජර්මානු ජනයාගේ බිය සහ කාංසාවේ ප්‍රතිමූර්තියයි. ඔවුන් ජීවත් වූ කටුක සහ සමාව නොදෙන පරිසරයේ පිළිබිඹුවකි. මෙම පුරාණ විශ්වාස ක්‍රමයේ වාසය කරන භයානකම ජීවීන්ගෙන් කිහිප දෙනෙකු ගැන අපි සොයා බලමු.
•හවුග්බුයි (Haugbui)
නෝර්ස් පුරාවෘත්ත කථා වල ජීවතුන් සහ මළවුන් අතර රේඛාව බොඳ වී යන සීමාවේ හවුග්බුයි නම් ජීවියෙකු ජීවත් වේ. එය පුරාණ උතුරු ජර්මානු මිනිසුන්ගේ මරණය සහ මරණින් මතු ජීවිතය පිළිබඳ මිනිසුන්ගේ අවබෝධය පිළිබඳ ප්‍රතිමුර්තියකි. පැරණි නෝර්ස් භාෂාවෙන් ව්‍යුත්පන්න වූ "හවුග්බුයි" යන පදයේ තේරුම "කඳුකරයේ වැසියා" යන්නයි.
මෙම අවතාර රූපය ඉබාගාතේ යන ආත්මයක් නොව, ඔහුගේ සොහොනට බැඳී සිටින පෘථිවියේ සහ එහි තැන්පත් කර ඇති නිධන් වල සදාකාලික භාරකරු වේ. හවුග්බුයි ජීවමාන ලෝකයට කැමැත්තෙන් ඇතුළු වන්නේ නැත. ඔහු නිද්‍රාශීලී තත්වයක සිටින අතර ඔහුගේ නින්දට බාධා කළ හැක්කේ ඔහුගේ කේන්තියට මුහුණ දීමට නිර්භීත අය පමණි.
පුරාණ නෝර්ස් ජාතිකයන් විශ්වාස කළේ මියගිය සියලු දෙනාටම පොදු වූ සන්තර්පනය කළ නොහැකි කුසගින්නක් හවුග්බුයිට ඇති බවයි. ඔහුගේ මෙම කුසගින්න ආහාර සඳහා නොව අන් අයගේ ජීවිත සඳහා විය. සත්වයා
සාධාරණ හේතුවක් නොමැතිව ඔහුගේ නින්දට බාධා කිරීමට එඩිතර වූ ඕනෑම කෙනෙකුගේ ජීව බලය ගිල දැමීය.
හවුග්බුයිගේ කථා ස්කැන්ඩිනේවියානුවන් මියගිය අය කෙරෙහි දැක්වූ ගෞරවය සහ අවමංගල්‍ය චාරිත්‍රවල පාරිශුද්ධභාවය පිළිබඳ මතක් කිරීමක් ලෙස සේවය කරයි. මිනීවළවල් විනාශ කිරීම අගෞරවයක් ලෙස පමණක් නොව හවුග්බුයි සමඟ හමුවීමකට ආරාධනය කරන මිනිසුන් හට ජීවිතයෙන් වන්දි ගෙවීමට සිදු වන අත්දැකීමක් ලෙස විශ්වාස කරයි.
• ඩ්‍රැගර් (Draugr)
නෝර්ස් පුරාවෘත්තත කථා වල ඩ්‍රැගර් තරම් භීතිය ඇති කිරීමට හැකි සත්වයන් සිටින්නේ කිහිප දෙනෙකි. මෙම නොමළ අවතාර සත්වයා තම සොහොනෙන් නැඟී සිටීම මරණය සහ මරණින් මතු ජීවිතය පිළිබඳ පුරාණ උතුරු ජර්මානු ජනයාගේ බිය සහ විශ්වාසයන් පිළිබඳ තවත් භයානක සාක්ෂියකි.
ඩ්‍රැගර් යනු පැරණි නෝර්ස් භාෂාවෙන් ව්‍යුත්පන්න වූ පදයක් වන අතර එය "නැවත ඇවිදීම" හෝ "මරණයෙන් පසු ගමන් කරන කෙනෙක්" යන අදහස දක්වයි. හවුග්බුයි මෙන් නොව, ඩ්‍රැගර් ඔහුගේ සොහොනට බැඳී නැත. ඒ වෙනුවට, ඔහු ජීවමාන ලෝකයට ඇතුළු වන්නේ, හානියක් සහ අවුල් ජාලයක් ඇති කිරීමට ඇති නපුරු ආශාවෙනි.
මෙම සත්වයන් බොහෝ විට නිරූපනය කරනු ලබන්නේ රූපයෙන් උස, ජීවමාන මනුෂ්‍යයෙකුට වඩා වැඩි ශක්තියක් ඇති ජීවියෙකු ලෙසය. ඔවුන් කැමති පරිදි ශරීරයේ ප්‍රමාණය වැඩි කිරීමටත්, මරණයේ සම්භවය පිළිබඳ දරුණු මතක් කිරීමක් වන දිරාපත් වන ශරීර මාංශයේ දරාගත නොහැකි දුර්ගන්ධය රැගෙන යාමටත් හැකි බව පැවසේ.
ඩ්‍රැගර්ගේ හැකියාවන් භෞතික ක්ෂේත්‍රයෙන් ඔබ්බට විහිදේ. රූපය හැඩගැස්වීමට (Shapeshift), කාලය පාලනය කිරීමට සහ අනාගතය දැකීමට ඔහුට හැකියාව ඇති බව විශ්වාස කෙරේ. ඩ්‍රැගර් බියකරු සිහින වල සත්වයෙකු පමණක් නොව මරණයේ භීෂණය සහ මරණින් මතු ජීවිතයේදී මිනිසා හට උරුම භීෂණය මූර්තිමත් කරන රූපයක් වේ.
• ෆෙන්රිර් (Fenrir)
සංකීර්ණ නොර්ස් පුරාවෘත්ත කථා ජාලයේ, ෆෙන්රිර් නම් සත්වයා ඔහුගේ දැවැන්ත බලය සහ ඔහු උද්දීපනය කරන භීෂණය සඳහා කැපී පෙනේ. කපටි ලොකී දෙවියන්ගෙන් සහ ඇන්ග්‍ර්බොඩා යෝධ කාන්තාවගෙන් උපන් මෙම බිහිසුණු වෘකයා අවුල් සහ විනාශය පිළිබඳ පුරාණ උතුරු ජර්මානු ජනයාගේ අවබෝධය සදහා ඇති ප්‍රතිමූර්තියකි.
ෆෙන්රිර් වෘකයෙක් පමණක් නොවේ. ඔහු අනාවැකියේ ජීවියෙකි. ලෝකයේ අවසානයත් සමඟ තමාගේ ඉරණම එකිනෙකට බැඳී ඇති මෘගයෙකි. ඔහුගේ උපතේ සිටම දෙවිවරු ඔහුට බිය විය. ඔහුගේ වේගවත් වර්ධනය සහ භයානක ශක්තිය ඔහු ගෙන ඒමට නියමිත විනාශයේ සලකුණු ලෙස ඔවුන් සැලකීය.
ඔවුන්ගේ බිය නිසා, දෙවිවරු ෆෙන්රිර් දම්වැල්වලින් බැඳ තැබීමට උත්සාහ කළත්, වෘකයා ඒවා එකින් ගලවමින් කාලයත් සමඟ ඔහුගේ ශක්තිය දෙවිවරුන්ට සකස් කළ හැකි ඕනෑම විලංගුවකට වඩා විශාල බව ඔප්පු කෙරුවේය. නමත් අවසානයේ කපටි උපක්‍රමයක් භාවිතා කරමින්, විනාශ කළ නොහැකි දේවල් හයකින් සාදන ලද Gleipnir නම් ඉන්ද්‍රජාලික සංගීත භාණ්ඩය භාවිතා කර දෙවිවරුන් අවසානයේ මෘගයාව බැඳ දැමීමට සමත් විය.
එහෙත් ෆෙන්රිර්ගේ බැඳීම ඔහුගේ කතාවේ අවසානය නොවේ. ලෝකය විනාශය කරන රැග්නාරොක් කාලයේදී ඔහු තමා බැද ඇති බැඳීම්වලින් මිදෙන බව පුරෝකථනය කර ඇත. ඔහුගේ කෝපයෙන් හා කුසගින්නෙන් ඔහු අහසත් පොළොවත් පාලනය කරන දෙවිවරුන්ගේ සර්වබලධාරි ඕඩින් පවා ගිල දමනු ඇති බව සදහන් වේ.
• යොර්මුන්ගාන්ඩ් (Jormungand)
නොර්ස් පුරාවෘත්ත කථා වල විශාල ප්‍රමාණයකින් සහ අනන්ත බලයකින් යුත් ජීවියෙකු ගැන පවසයි. එය යොර්මුන්ගාන්ඩ් ලෙස හැඳින්වේ. මෙම දැවැන්ත මුහුදු සර්පයා මිඩ්ගාඩ් සර්පයා ලෙසද හදුන්වන අතර පුරාණ උතුරු ජර්මානු ජනයාගේ සිසිල් පැවැත්මේ චක්‍රීය ස්වභාවය සහ ලෝකයේ මතුපිටට යටින් සැඟවී සිටින විනාශකාරී බලවේග පිළිබඳ අවබෝධය නිරූපණය කරයි.
යෝර්මුන්ගන්ඩ් යනු කපටි ලොකී දෙවියාගේ සහ ඇන්ග්‍බෝරා නම් යෝධ කාන්තාවගෙන් පැවත එන තවත් පුරුකක් වේ. ඔහු තමාගේම වලිගය කටේ තබාගෙන මිඩ්ගාර්ඩ්ගේ ලෝකය ආවරණය කරන බව පවසයි. ඔහුගේ ඉරණම දෙවිවරුන් හා බැඳී ඇත. ලෝකයේ අවසානය වන රග්නරොක්ගේ කාලය පැමිණි විට, යෝර්මන්ඩ්ගන්ඩ් ඔහුගේ වලිගය මුදා හරින බව කියනු ලැබේ.
එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇති වන ජලගැල්ම ලෝකය ගිලගනු ඇත. සර්පයාගෙන් පිටවන විෂ අහස වෙලා ගනු ඇත. මෙම ව්‍යසනකාරී සටනේදී, ජෝර්මුන්ගන්ඩ් සහ මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේ ආරක්ෂකයා වන තෝර් දෙවියන් එකිනෙකා මරා දමනු ඇත. ඔවුන්ගේ මරණය පැරණි ලෝකයේ අවසානය සහ නව ආරම්භය සනිටුහන් කරනු බව පවසයි.
• මාරේ (The Mare)
නොර්ස් පුරාවෘත්ත කතාවල, මනුෂ්‍යයා වඩාත්ම අවදානමට ලක්විය හැකි සහ සමීප මානව අවකාශය වූ සිහින ලෝකයේ ජීවියෙකු වාසය කරයි. මාරේ නම් වූ මෙම ජීවියාගේ නම පැරණි ඉංග්‍රිසි භාෂාවේ ඇති මාරේ හෝ ප්‍රෝටෝ-ජර්මානු භාශාවේ ඇති මරෝන් නම් වචනයෙන් පැමිණ ඇත. එහි තේරුම වන්නේ නපුරු සිහිනය වේ.
මෙම වචනය සංස්කෘත භාශාවේ මාර නම් වචනයට සම්බන්ධ ලෙසද සැලකේ. එහි තේරුම වන්නේ යක්ෂයා යන්නයි. එය පුරාණ උතුරු ජර්මානු ජනතාව තුළ අපගේ නින්ද සහ සිහින ආක්‍රමණය කරන අදෘශ්‍යමාන බලවේග පිළිබඳ තිබූ බිය සහ කනස්සල්ල පිළිබඳ සංකේතයකි.
